Meme kanserlerinin yaklaşık %5-10’luk kısmı genetik geçişlidir. Meme kanseri, genlerden kaynaklanan bir bozukluk nedeniyle çocuklara da geçebilir. Bu tip kalıtsal meme kanserli ailelerde çocukların meme kanserine yakalanma olasılığı %50 gibi çok yüksek oranlara varır ve ailede çok sayıda meme kanseri vakasına rastlanır.
Kalıtsal meme kanseri hangi genlerle ilişkilidir?
BRCA1 ve BRCA2 genleri, hücre DNA’sında meydana gelen hasarın tamirinde rol alan iki gendir. Eğer BRCA1 ve BRCA2 genlerinde mutasyon gelişirse DNA tamiri yapılamadığı için meme kanseri gelişme riski artar.
BRCA1 mutasyonuna sahip bir kişinin 70 yaşına gelmeden önce meme kanserine yakalanma riski %55-65; BRCA2 mutasyonuna sahip bir kişide ise bu risk %45’tir. Yani risk en küçük ihtimalle 5 kat artmıştır. Yumurtalık kanserinde de risk genlere bağlı olarak ciddi oranda yüksektir. BRCA1 mutasyonuna sahip bir kişinin 70 yaşına gelmeden önce yumurtalık kanserine yakalanma riski %40, BRCA2 mutasyonuna sahip bir kişide de bu risk %17’dir.
BRCA1 ve BRCA2 genlerinin mutasyona uğraması durumunda meme ve yumurtalık kanserlerinin yanı sıra taşıyıcılarda başka farklı kanser türleri de görülmektedir. Örneğin erkeklerde görülen meme kanseri ile birlikte prostat ve pankreas kanseri, lösemi ve cilt kanserlerine yatkınlık daha yüksek orandadır.
BRCA1 mutasyonu taşıyan kişi, bu anormal geni taşımayan bir kişiye göre daha genç yaşta meme kanserine yakalanır ve kanser agresif seyreder. BRCA2 mutasyonu taşıyan kişide görülen meme kanseri tipi ise, sıradan meme kanserine yakalanmış bir kişideki kanser ile benzerlik gösterir.
Hasarlı BRCA1 geni taşıyan bir kadının veya erkeğin 4 çocuğundan 2 tanesine hasarlı gen geçer. Aile bireyleri arasında birden fazla kişinin meme kanserine yakalanması, meme kanserine yakalanan bireylerin genç yaşta olmaları, bireylerde her iki memede birden kanser gelişmesi, genetik bir geçiş olabileceğine dikkat çeker. Bu aile bireylerinde BRCA1 ve BRCA2 genlerinde hasar olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır.
Eğer kişiler bu hasarlı genleri taşıyor ise risk azaltıcı tedbirler gündeme gelmelidir. Bu riskin azaltılması veya ortadan kaldırılması için bazı önlemler almak mümkündür.